بوسنی و هرز گوین

بوسنی هرزگوین با 51,197 کیلومترمربع مساحت، در مرکز شبه جزیره ی بالکان و غرب صربستان واقع است. این سرزمین از شمال و غرب با کرواسی، و از جنوب با مونته نگرو مرز مشترک دارد. ساحل این کشور با دریای آدریاتیک 22 کیلومتر است که این پدیده، ارتباط این جمهوری را با آب های آزاد جهان امکان پذیر می سازد. لغت بوسنی از رودی که در این ناحیه جریان دارد، گرفته شده و هرزگوین که ریشه ای آلمانی دارد، معنای دوک نشین را می رساند.

جمعیت

بوسنی بيش از 4 ميليون نفر جمعیت دارد. ۹۵ درصد مردم این کشور از تبار آلبانیایی و بقیه بیشتر یونانی هستند. مردم آلبانی از ریشه قوم ایلیری اند که از اقوام هندواروپایی هستند.

مذهبِ مردمِ بوسنی هرزگووین مسلمان حنبلي مذهب و مسیحیت ارتدوکس و کاتولیک است.

براساس نتايج سرشماره نفوس و مسكن از اول تا 15 اكتبر 2013، از كل جمعيت بوسني و هرزگوين 48/6 درصد مسلمان ، 33/7 درصد صرب (ارتدكس) ، 14/6 درصد كروات (كاتوليك) و 4/3 درصد نيز بقيه اقوام مي باشند.

پایتخت

مرکز حکومت بوسنی هرزگووین سارایوو نام دارد که در شرق این جمهوری واقع شده است. این شهر، مرکز حکومت غازی خسرو بیک، از فرماندهان لشکر عثمانی بوده که قلمرو فرمانروایی او به «سرای خسرو» و بعدا ًبه «سرای او» تغییر نام یافت و در تلفظ امروزی «سارایوو»نامیده می شود. مساجد، تکایا و بازارهای این شهر به اماکن اسلامی و آثار تاریخی برخی شهرهای ایران شباهت دارد. موستار، دیگر شهر معروف بوسنی است که با مواریث تاریخی و فرهنگی ارزشمند،از مراکز مهم توریستی این کشور به شمار می آید.

استقلال بوسنی

بوسنی در سال 960م با جداشدن از صربستان، به صورت یک حاکمیت سیاسی مستقل در آمد و در 1180م، نخستین دولت مستقل بوسنی پدیدار گشت.

گسترش اسلام

در نیمه قرن پانزدهم میلادی، قلمرو یاد شده به امپراتوری عثمانی ضمیمه گردید. در موقع حاکمیت این سلسله، بوسنی راه ترقی و توسعه را پیمود و اسلام در این منطقه رو به گسترش نهاد. سرزمین سنجاک واقع در شرق بوسنی، تا سال 1878م بخشی از بوسنی محسوب می شد، ولی در این تاریخ از آن جدا و به صربستان ملحق گردید. مساحت سنجاک حدود 7096 کیلومترمربع و مرکزش شهر نوی پازار است و بیشتر جمعیت آن هم مسلمان هستند. در سال 1939م، بوسنی بین صرب ها و کروات ها تقسیم شد.این حرکت، فاجعه خونینی را پدید آورد و مناقشات آشکاری برای تجزیه این کشور و پراکنده و راندن مسلمانان شکل گرفت. بعد ازجنگ جهانی دوم، نیروهای چپ گرا به رهبری مارشال تیتو در رأس امور سیاسی یوگسلاوی قرار گرفتند. در این ایام، اگر چه طبق قانون اساسی سال 1946م،اجازه تشکیل جمهوری خود مختار بوسنی در چهارچوب جمهوری فدراتیو خلق یوگسلاوی داده شد، اما سازمان های مخوف پلیسی، هراس شدیدی بر مردم این سرزمین حاکم نمودند. آن ها برای خلع سلاح فرهنگی،اجتماعی و اقتصادی بوسنی، هر لحظه فشارها و محدودیت هایی را اعمال کردند.

جنایت صرب ها در بوسنی

تخریب آثار فرهنگی و مذهبی، شکنجه و کشتار هزاران مسلمان، تجاوز به زنان، مثله کردن و سوزاندن اجساد مسلمانان و جنایات دیگر، کارنامه ایام فرمانروایی مارشال تیتو بر بوسنی هرزگوین است.

در سال 1990م، پس از آن که آخرین بقایای سوسیالیزم از شوروی رخت بر بست، در یوگسلاوی هم مقرّر گردید جمهوری های مختلف از طریق برگزاری انتخابات، سرنوشت آینده ی سیاسی خود را مشخص کنند. اما وقتی مردم بوسنی در اوایل اسفند سال 1370ش، در رفراندومی به استقلال این جمهوری رأی دادند، با مخالفت سریع و وسیع صرب ها رو به رو شدند. بلافاصله، بیست منطقه ورودی شهرهای بوسنی از سوی صرب ها مسدود شد و در گیری خونینی پدید آمد.

مسلمان کشی

بر اساس آمار صلیب سرخ جهانی، طی سال های 1992 تا 1995م، بیش از سیصد هزار نفر، از جمله دویست هزار نفر مسلمان بوسنیایی به دست صرب ها به فجیع ترین وضعی کشته شدند. مردم جهان درباره ی این نسل کشی از کشورهای اروپایی که مدعی دفاع از حقوق بشر هستند، پرسش های بسیاری دارند. آن ها معتقدند چنین جنایاتی چیزی جز تعصبی کور، نژادپرستی و ... را ثابت نمی کند و این حرکت را سرنوشتی تلخ برای بالکان می دانند که به هیچ عنوان از تاریخ اروپا پاک نخواهد شد. گفتنی است هنوز هم در شهر سر برینتیسای بوسنی، دسته جمعی کشف می گردد که از فاجعه ای بزرگ و ضد بشری حکایت دارد. 1200 مسجد در این جنگ ها تخریب گشت یا به آن ها خسارات جدی وارد شد. این مکان ها افزون بر قداست معنوی ،جزء مواریث فرهنگی و هنری بوسنی به شمار می آمدند. در این درگیری ها، تمامی مساجد و آثار اسلامی شهر بانیولوکا ویران گردید.

منابع

• بوسنی و هرز گوین، سایت رحماء.
• آشنائی با کشور بوسنی و هرزگوين، سایت رواق الحجاج، بازیابی: 27 تیر 1397